Het Spel Kubb

Kubb (Zweedse uitspr: [kɵbː]) is een Zweeds spel dat overeenkomsten vertoont met onder andere bowling, Mölkky en pétanque. Het woord kubb is afgeleid van de term vedkubbar, hetgeen houten blok betekent in het Gotlands dialect van het Zweeds. Kubb wordt gespeeld tussen twee teams. Het doel van het spel is om alle kubbs, en daarna de koning, met werpstokken omver te gooien — voordat de tegenpartij dat doet.

Kubb is toegankelijk voor iedereen. Het duurt maar een paar minuten om het onder de knie te krijgen en het kan op verschillende ondergronden worden gespeeld, zoals gras, zand, sneeuw of zelfs ijs. Het aantal spelers is niet vast bepaald, hoewel 8 tot 16 spelers over het algemeen wordt aangeraden. De duur van een spel kan variëren van 30 seconden tot meer dan een uur. Het spelen van een spelletje Kubb vereist vaardigheid en precisie, maar ook een strategische instelling!

Het spel kubb kent een lange geschiedenis. Kubb zoals we het nu kennen werd populair aan het eind van de jaren 1980 toen er voor het eerst commerciële sets werden geproduceerd.

Geschiedenis

Bron: Same Old Games, [CC BY-SA 4.0], via Wikimedia Commons

Gotland — het grootste eiland van Zweden — wordt algemeen beschouwd als de bakermat van het spel kubb. Volgens de legende stamt het spel uit de tijd van de Vikingen en heeft het zich sindsdien op Gotland gehandhaafd, maar er bestaat hiervoor geen afdoend bewijs. Niettemin wordt kubb soms aan de man gebracht als Viking Chess. We weten wel dat er reeds kegelspelen in het Oude Egypte (zie afbeelding) en Griekenland werden gespeeld, hetgeen ons doet concluderen dat deze spellen naar het noorden zijn gemigreerd, eerder dan andersom.

Wegens de beschrijving van een op kubb gelijkend kegelspel in de tweede editie van de Zweedse Encyclopedie Nordisk familjebok, wordt 1911 vaak beschouwd als het geboortejaar van kubb. De eerste schriftelijke vermelding van het woord kubb dateert echter van 1931 in een boek van een etnoloog van Gotland, die het eiland Fårö bezocht. Aangezien Fårö deel uitmaakt van de provincie Gotland, zou men kunnen zeggen dat Kubb dan toch op Gotland is uitgevonden.

In Gotland nam de populariteit van kubb aan het eind van de jaren tachtig plotseling een hoge vlucht, toen het overal in parken en tuinen begon op te duiken. Er ontstond een vraag, en bijgevolg werden de eerste kubb sets voor commerciële verkoop gemaakt. In 1995 werd het eerste wereldkampioenschap kubb georganiseerd in Rone, Gotland. In 1998 was kubb zo populair geworden dat het voor het Zweedse bedrijf Brio interessant werd om op grote schaal sets te produceren — gericht op de internationale markt. Vandaag de dag zijn de meeste kubb sets gemaakt van rubberhout, zodat het niet splintert.

Een Wereldwijd Succes

Na het overweldigend succes in de Scandinavische landen aan het eind van de jaren negentig, is kubb nu een wereldwijd succes geworden. Kubb verenigingen bestaan niet alleen in Zweden, maar ook in landen als Engeland, Duitsland, Nederland, Frankrijk, alsmede in de VS en Canada. Kubb toernooien worden over de hele wereld gespeeld. Alleen al in België worden elk jaar meer dan 50 toernooien georganiseerd. En het wereldkampioenschap kubb? Dat wordt nog steeds georganiseerd op het eiland Gotland — een 3-daags evenement dat elk jaar meer dan 3000 deelnemers aantrekt.

De slogan van het wereldkampioenschap kubb — Kubb verenigt mensen en schept vrede op aarde — geeft de filosofie van het spel kubb perfect weer. Een goed spel brengt mensen samen en stimuleert kameraadschap. Kubb past in dat plaatje. Als je het nog niet hebt gespeeld, probeer het dan zeker eens!